Mã lực là gì? Đơn vị tính, ký hiệu và cách đo

Nếu bạn đã từng trò chuyện về ô tô, bạn có thể biết đến thuật ngữ “mã lực”. Nhưng chính xác thì mã lực là gì? Hướng dẫn này của HeyOto sẽ giải thích tất cả về phép đo công suất này, bao gồm ý nghĩa của nó, cách nó được tính và mối quan hệ thực sự của nó với ngựa.

Mã lực có nghĩa là gì? Đơn vị và ký hiệu

Mã lực là một con số dùng để đo công suất của động cơ và thường được viết tắt là Hp. Nói một cách dễ hiểu, công suất do một động cơ tạo ra được gọi là mã lực của nó. Trong vật lý, công suất được định nghĩa là tốc độ mà một thứ gì đó hoạt động. Đối với ô tô, mã lực chuyển thành tốc độ. Vì vậy, nếu bạn muốn đi nhanh hơn và tăng tốc nhanh hơn, bạn cần nhiều mã lực hơn.

Thông thường, mã lực được ký hiệu bằng Hp (viết tắt của từ horsepower). Tuy nhiên, cũng có một số cách gọi và đo lường khác nhau, như:

• PS: Là viết tắt của pferdestarke trong tiếng Đức, nghĩa đen là mã lực. Được sử dụng phổ bởi các nhà sản xuất xe hơi có trụ sở tại Đức, cũng ở hầu hết các nước Châu Âu. Kết quả phép đo này tương đương với mã lực trong phép đo horsepower.
• CV: Đây là một từ viết tắt của mã lực trong tiếng Pháp, chevaux-vapeur. Giá trị phép đo tương tự như PS và Hp.
• bhp (mã lực phanh): Là thước đo công suất ô tô của Vương quốc Anh. 1Hp tương đương với chỉ dưới 0,99bhp (mở rộng hơn một chút, 300Hp = 296bhp.
• kW: Là viết tắt của kilowatt, đơn vị đo này được sử dụng phổ biến ở châu Âu, cho sản lượng điện ô tô điện. 1kW tương đương với khoảng 1,3 Hp

Mã lực được đo như thế nào?

Bạn có thể đã nghe lý thuyết rằng 1 mã lực tương đương với một con ngựa, và điều đó đúng, nhưng không giống như cách bạn có thể tưởng tượng.

Quay trở lại cuối những năm 1760, nhà tiên phong động cơ hơi nước James Watt muốn so sánh hiệu quả của động cơ với 1 con ngựa duy nhất. Sau khi thực hiện phép đo, ông định nghĩa 1 mã lực tương đương với năng lượng tiêu tốn của một con ngựa duy nhất đang nâng 33.000 pound (khoảng 13.608 kg) nước lên 1 foot ( tương đương 0,3048m) từ đáy giếng sâu 1.000 foot (tương đương 304,8m) trong 60 giây.

Đó không phải là một điều dễ tưởng tượng, nhưng nó đã cho phép Watt có một cách để dễ dàng tiếp thị động cơ hơi nước của mình cho khách hàng tiềm năng.

Trước khi bạn có ý tưởng, các nhà sản xuất không đặt ô tô trước giếng và kéo nước để tính xem hiện nay chúng có hiệu suất như thế nào. Đúng hơn, một thiết bị gọi là lực kế (thường được gọi là dynamometer) được sử dụng để tính toán lực của nó.

Làm thế nào để tính toán mã lực ô tô ?

Nếu bạn muốn tự mình tìm ra mã lực mà ô tô của bạn tạo ra và biết mô-men xoắn của ô tô, bạn có thể sử dụng công thức sau:

Mã lực = Mô-men xoắn x RPM / 5,252

Ồ, và nếu bạn đang tự hỏi ‘5,252’ đại diện cho điều gì trong phương trình, thì đây là ‘điểm gặp nhau’ của mô-men xoắn và mã lực trong RPM. Không cần đi sâu vào vật lý, đó là điểm tại đó mã lực bằng với mô-men xoắn, đó là lý do tại sao nó luôn được sử dụng trong công thức khi tính tổng mã lực của một chiếc ô tô.

Mã lực ảnh hưởng như thế nào đến hiệu suất của ô tô?

Theo nguyên tắc đơn giản, xe càng có nhiều mã lực thì có thể đi trên đường thẳng càng nhanh.

Một cách dễ dàng để hình dung tác động của nhiều lực hơn là tưởng tượng bạn đang tự mình đẩy một chiếc ô tô. Bây giờ, nếu một người bạn đến giúp bạn, thì có nhiều lực hơn đằng sau nó và do đó bạn có thể đẩy nó nhanh hơn, dễ dàng hơn và xa hơn.

Nhưng thực tế, nó không hoàn toàn đơn giản như việc bạn đẩy ô tô. Ví dụ: nâng cấp một chiếc ô tô từ 100hp lên 200hp sẽ không làm cho nó nhanh gấp đôi. Có những yếu tố khác cần xem xét, trong đó, yếu tố chính là trọng lượng, mức độ bám đường và khí động học.

Mã lực càng ít ảnh hưởng khi tốc độ của bạn càng cao, với hiệu quả khí động học đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết khi bạn chạy nhanh hơn.

Mối quan hệ giữa mã lực và mô-men xoắn là gì?

Mã lực là phép đo tốc độ hoạt động của động cơ ô tô. Mô-men xoắn là phép đo cực đại của lực quay trong động cơ. Cả mã lực và mô-men xoắn đều ảnh hưởng đến tốc độ tổng thể của ô tô, vì vậy bạn có thể hiểu tại sao mọi người lại kết hợp hai yếu tố này với nhau. Tuy nhiên, trong thế giới thực của việc lái xe và vận chuyển, sự khác biệt của chúng – cùng với thiết kế của phương tiện – có tác động đáng kể.

Xem thêm: Mô-men xoắn là gì

Ví dụ, một động cơ tạo ra mã lực càng lớn thì tiềm năng mô-men xoắn càng cao. Cách mà mô-men xoắn “tiềm năng” này chuyển thành các ứng dụng trong thế giới thực là thông qua bộ vi sai và hộp số của xe. Điều này giải thích tại sao một chiếc xe đua và một chiếc máy kéo có cùng công suất lại có thể thay đổi đáng kể như vậy. Trong một chiếc xe đua, tất cả mô-men xoắn được sử dụng cho tốc độ thông qua việc chuyển số, trong khi máy kéo chuyển đổi mã lực thành việc đẩy và kéo vật nặng.

Một cách khác để hiểu mã lực so với mô-men xoắn là so sánh với hành động vặn nắp trên một lọ dưa muối. Khi bạn dùng hết sức để mở bình, bạn đang tác dụng mô-men xoắn, bất kể nắp có bung ra hay không. Còn mã lực chỉ tồn tại với chuyển động. Vì vậy, bạn cần mô-men xoắn để nới lỏng nắp trước, và sau đó bạn có thể sử dụng mã lực bằng cách xoay nhanh nắp.

Vậy, mã lực hay mô-men xoắn nên có nhiều hơn trong xe của bạn? Tất cả phụ thuộc vào cách bạn dự định sử dụng ô tô của mình. Ví dụ, một chiếc Lamborghini Aventador nhanh như chớp sẽ có nhiều mã lực hơn. Trong khi một chiếc Jeep Gladiator sẽ có nhiều mô-men xoắn hơn để cung cấp sức kéo tốt hơn.